Rodzaje tłumaczeń ustnych, co warto o nich wiedzieć

Konferencyjne, kabinowe, symultaniczne – tyle określeń na jeden rodzaj tłumaczeń ustnych. Jak się w tym wszystkim nie pogubić…
A czym się różni ten rodzaj tłumaczeń od tłumaczeń konsekutywnych? Trudne słowo, w dodatku niejasne.
No i ta szeptanka. Jak można tłumaczyć szepcząc – zadajesz sobie może to pytanie.
Wszystkie wymienione tu rodzaje są odmianami tłumaczenia ustnego. Każde z nich korzysta z innej techniki, a także sprawdza się w innej sytuacji. Ale o tym opowiemy w odrębnym wpisie.

Tłumaczenie ustne symultaniczne

to rodzaj tłumaczenia ustnego, które odbywa się w czasie rzeczywistym. Mówca stoi na scenie, z mikrofonem, tłumacze siedzą w kabinach (przez niektórych nazywanych budkami), mają słuchawki na uszach, a przed oczami nierzadko ekrany komputerów z podglądem tego, co dzieje się na scenie. Dobrze słyszeć i dobrze widzieć – to podstawa, kontekst w pracy tłumacza jest bardzo ważny. Tłumacze pracują parami jak policjanci w amerykańskich filmach. Zmieniają się co 20 – 30 minut. Po tym czasie jakość tłumaczenia spada, bo trudno jest utrzymać dłużej wysoki poziom uwagi. Tłumaczenie symultaniczne wymaga od tłumacza niezwykłej koncentracji, maksymalnego skupienia na słuchaniu, rozumieniu i natychmiastowym przekładaniu na język obcy usłyszanych treści. To jest jak trans. Mózg pracuje na najwyższych obrotach. Jeśli więc zlecasz tłumaczenie i dziwisz się czemu oferta opiewa na dwie osoby w „budce” – wiedz, że jest to praca w ekstremalnych warunkach, wyczerpująca i wymagająca regeneracji. Tłumacze muszą też mieć zapewnioną przerwę.

Tłumaczenie ustne konsekutywne

ten rodzaj tłumaczenia polega na tłumaczeniu wypowiedzi partiami. Osoba, której wypowiedź jest tłumaczona tą techniką, dzieli swoją wypowiedź na fragmenty, gdy mówi – tłumacz słucha i sporządza notatki, które umożliwią mu zapamiętanie wszystkich ważnych elementów wystąpienia. Gdy mówca kończy, tłumacz oddaje treść i sens jego wypowiedzi. Tak więc ich wystąpienia są naprzemienne. Jedno następuje po drugim. Ten sposób tłumaczenia ustnego powoduje, że czas wystąpienia jest dłuższy niż przy tłumaczeniu symultanicznym (równoczesnym). Ważnym elementem tłumaczenia konsekutywnego są notatki, zwane notacją. Tłumacz używa specjalnych znaków i symboli, które pomagają mu w odtworzeniu wypowiedzi. Gdybyś zerknął mu przez ramię, nic byś nie zrozumiał z tych notatek. Ale dla tłumacza stanowią nie lada pomoc w wiernym oddaniu słów prelegenta.

Tłumaczenie ustne szeptane

z kolei ten rodzaj tłumaczenia stosuje się wtedy, gdy tylko jedna lub dwie osoby z większego grona wymagają tłumaczenia. Tłumacz wtedy stoi lub siedzi bardzo blisko nich i ściszonym głosem tłumaczy „do ucha”. Bywają też sytuacje, że szeptanka wspomagana jest specjalistycznym sprzętem, tzw. infoportami, czyli niewielkimi odbiornikami ze słuchawkami. Tłumacz wtedy jest blisko osoby mówiącej, by ją dobrze słyszeć, i przekazuje tłumaczoną treść przez mikrofon, a głos idzie do odbiorników i słyszany jest w słuchawkach. Takie wparcie techniczne jest niezbędne w sytuacjach, gdy tłumaczenie odbywa się na otwartej przestrzeni lub w głośnym otoczeniu (np. hala produkcyjna, plac budowy itp.). Jednak infoporty sprawdzą się też na kameralnym spotkaniu – tłumacz może mówić ciszej, bo mówi do mikrofonu. Tym samym mniej przeszkadza innym uczestnikom, a dodatkowo mniej obciąża głos.

Więcej informacji o tłumaczeniach ustnych znajdziesz tu.